P. Giáo sư Trần Ngọc Sơn – Điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em bằng phẫu thuật nội soi một lỗ không để lại sẹo tại bệnh viện Xanh Pôn Hà Nội

Biểu hiện dễ nhận thấy nhất của bệnh là khi trẻ có một khối sưng phồng bất thường ở vùng bẹn – bìu đối với bé trai và vùng bẹn – mu của bé gái. Đặc biệt, kích thước khối u có thể to lên khi trẻ đi lại nhiều, vận động mạnh, hoặc quấy khóc, có thể xẹp xuống khi bé nằm yên, hoặc khi ngủ. Khối phồng có thể xuất hiện ngay từ khi trẻ chào đời hoặc sau vài tháng vài tuổi, khối thường mềm, nắn xẹp và không đau. Chính vì vậy, gia đình thường chủ quan, đến khi có những biểu hiện bất thường như đau vùng ống bẹn, nôn hoặc buồn nôn, bụng trướng, khối thoát vị không lên được mới đưa bé đi khám.

Khi được thăm khám, thoát vị bẹn được chẩn đoán xác định khá dễ dàng qua lâm sàng như nhìn, sờ… và siêu âm vùng bẹn.

Khi đã có chẩn đoán là thoát vị bẹn, bé cần được điều trị càng sớm càng tốt. Suy nghĩ chủ quan là để lâu khối phồng sẽ tự xẹp xuống là hoàn toàn sai lầm, vì để càng lâu thì khối thoát vị ngày càng to, thành bụng ngày càng yếu và khả năng phục hồi thành bụng càng khó.

Nếu để lâu, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, như thoát vị bẹn nghẹt, đau ở cổ túi thoát vị, có thể gây tắc ruột, thủng ruột, hoại tử ruột, hoại tử buồng trứng ở bé gái hoặc tổn thương tinh hoàn ở bé trai.

Thoát vị bẹn cần được điều trị phẫu thuật càng sớm càng tốt.

Nguyên tắc điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em là phẫu thuật đóng lại bao thoát vị. Có 2 phương pháp chính là: Phẫu thuật mở (mổ mở) truyền thống và phẫu thuật nội soi (mổ nội soi).

Phương pháp phẫu thuật mở truyền thống: Mổ mở đường bẹn cắt bao thoát vị. Với kỹ thuật mổ mở truyền thống này, bệnh nhân sẽ được gây mê, do đó không cảm thấy đau trong khi phẫu thuật. Bác sĩ chuyên khoa sẽ rạch một vết mổ nhỏ theo nếp lằn bụng bẹn dưới, đẩy ruột hoặc tổ chức bên trong bao thoát vị trở lại vào vị trí thích hợp, phẫu tích bao thoát vị và thắt lại. Thời gian nằm viện trung bình 2 – 3 ngày. Tuy nhiên phương pháp này không cho phép phát hiện được trẻ có nguy cơ bị thoát vị bẹn bên đối diện không. Tỷ lệ tái phát của phương pháp này khoảng 2-5%. Tỷ lệ trẻ bị thoát vị bẹn bên đối diện sau mổ mở khoảng 20 – 30%.

Phương pháp mổ nội soi: Phẫu thuật nội soi sử dụng những đường rạch da rất nhỏ để đưa dụng cụ vào trong ổ bụng để đóng lại bao thoát vị. Ưu điểm của phẫu thuật nội soi là không phải rạch cân cơ, vết mổ rất nhỏ nên trẻ đau ít sau mổ, kết quả thẩm mỹ tốt, thời gian nằm viện ngắn (1 ngày). Phẫu thuật nội soi cho phép phát hiện được trẻ có nguy cơ bị thoát vị bên đối diện đồng thời có thể đóng lại giúp trẻ không bị thoát vị bẹn bên đối diện nữa.

Có nhiều phường pháp mổ nội soi đang được áp dụng tại Việt Nam: Phẫu thuật nội soi 3 lỗ; phẫu thuật nội soi 2 lỗ, phẫu thuật nội soi 1 lỗ

Cho đến nay thì phẫu thuật nội soi 1 lỗ là phương pháp tốt nhất để điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em. Phương pháp này chỉ sử dụng 1 vết mổ nhỏ tại rốn, sau phẫu thuật trẻ đau rất ít, và không để lại sẹo sau mổ.

Ưu điểm của phẫu thuật nội soi 1 lỗ:

• Áp dụng được cho mọi lứu tuổi
• Phát hiện ra bên đối diện có bị hay không, nếu có thì xử lý ngay trong 1 lần phẫu thuật, tránh cho các cháu phải chịu 1 lần mổ nữa.
• Trẻ đau ít và hồi phục nhanh sau mổ.
• Thời gian nằm viện ngắn: 1 ngày
• Không để lại sẹo sau mổ

P. Giáo sư Trần Ngọc Sơn là người đã sáng tạo ra các dụng cụ riêng cho phẫu thuật này nhờ đó giá thành mổ nội soi được giảm xuống 5 đến 10 triệu/ 1 ca so với các phương pháp mổ nội soi khác. Hiện chi phí cho một ca mổ nội soi một lỗ tại Bệnh viện Xanh Pôn khoảng 6 – 10 triệu (tùy theo trẻ bị thoát vị bẹn 1 bên hay 2 bên), và là cơ sở có chi phí phẫu thuật Nội soi rẻ nhất hiện tại ở Việt Nam.

Khi phát hiện trẻ có biểu hiện của thoát vị bẹn thì cha mẹ có thể đưa trẻ khám tại Khoa Ngoại nhi Bệnh Viện Đa Khoa Xanh Pôn Hà Nội hoặc gọi điện theo số​ 0333670888​ để được khám và tư vấn.

PGS. TS Trần Ngọc Sơn

Khoa phẫu thuật nhi BV Xanh Pôn Hà Nội