Xoắn tinh hoàn là tình trạng cấp cứu thường gặp ở trẻ trai, nếu không được phát hiện và điều trị sớm tinh hoàn bị xoắn có thể hoại tử và phải cắt bỏ. Chính vì vậy các bậc cha mẹ cần có những hiểu biết cơ bản về bệnh để có thể phát hiện và đưa trẻ đi khám sớm.
1. Xoắn tinh hoàn là gì?
Xoắn tinh hoàn là tình trạng tinh hoàn xoay quanh trục của nó dẫn đến xoắn các cấu trúc của thừng tinh, ngăn cản nguồn cấp máu gây nên hoại tử hoặc teo tinh hoàn (hình 1).
Xoắn tinh hoàn gặp nhiều nhất ở giai đoạn sơ sinh và từ 11 – 25 tuổi.
Hình 1: xoắn tinh hoàn
2. Những dấu hiệu của xoắn tinh hoàn để cha mẹ cho trẻ đi khám?
Trẻ kêu đau vùng bìu (đau đột ngột, dữ dội), có thể kèm theo đau bụng.
Bùi sưng tấy đỏ (hình 2)
Sờ thấy tinh hoàn căng to, ấn trẻ đau nhiều
Hình 2: Sưng nề vùng bìu trong xoắn tinh hoàn
3. Bác sỹ sẽ làm gì khi trẻ đến khám:
Khám và đánh giá lại xem có đúng trẻ bị xoắn tinh hoàn không?
Cho trẻ siêu âm Doppler màu để xác định sự cấp máu của tinh hoàn
4. Xoắn tinh hoàn cần phân biệt với các bệnh lý gì?
Xoắn phần phụ tinh hoàn
Viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn
U tinh hoàn
Thoát vị bẹn
Chấn thương vùng bìu
5. Xoắn tinh hoàn điều trị như thế nào?
Xoắn tinh hoàn là 1 cấp cứu tối cấp, trẻ cần được phẫu thuật sớm để tháo xoắn, tốt nhất là trong 6 giờ đầu. Phẫu thuật càng muộn thì nguy cơ tinh hoàn bị hoại tử và phải cắt bỏ càng cao (hình 3).
Hình 3: hình ảnh tinh hoàn bị xoắn
Việc chẩn đoán phân biệt giữa xoắn tinh hoàn với các khác nhiều khi rất khó. Mặt khác nếu bỏ sót xoắn tinh hoàn thì hậu quả để lại rất nặng nề (phải cắt bỏ tinh hoàn) chính vì vậy theo khuyến cáo mới nhất: Khi trẻ có biểu hiện sưng đau vùng bìu cấp tính (hội chứng bìu cấp) nên được phẫu thuật thăm dò sớm.
6. Khi phát hiện bé trai có biểu hiện sưng, đau vùng bìu thì cha mẹ cần cho trẻ đi khám ngay tại các tại các bệnh viên lớn, có chuyên khoa Ngoại Nhi. Tại Hà Nội các cháu có thể đên khám tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn.
7. Tài liệu tham khảo:
Su-Anna M Boddy and Feilym L Murphy. Testicular torsion. Pediatric Surgery, 7th edition, edited by Lewis Spitz and Arnold G Coran. Mosby 2013, pp. 901 – 905
Xoắn tinh hoàn. Phác đồ điều trị nhi khoa. Nhà xuất bản Y học, 2013, tr 1099 – 1100
