P. Giáo sư Trần Ngọc Sơn – Thoát vị bẹn ở trẻ em: Biểu hiện và biến chứng thường gặp

Thoát vị bẹn là bệnh lý bẩm sinh do xuất hiện một ống thông nhỏ từ trong ổ bụng xuống dưới vùng bẹn (còn gọi là ống phúc tinh mạc) làm cho tác tạng trong ổ bụng (ruột, buồng trứng, mạc nối) chạy xuống, tạo thành khối phồng to ở bẹn. 

Hình ảnh thoát vị bẹn ở trẻ trai

Thông thường, ở những tháng cuối của thai kỳ hoặc vài tháng đầu sau sinh, ống phúc tinh mạc của trẻ sẽ tự đóng lại. Trẻ càng lớn khả năng tự đóng của ông phúc tinh mạc càng thấp. Trường hợp ống phúc tinh mạc không đóng, sẽ gây ra thoát vị bẹn ở trẻ. Ngoài ra, bệnh cũng có thể hình thành do trẻ rặn quá nhiều sau một đợt táo bón hoặc ho liên tục thời gian dài. Thoát vị bẹn ở trẻ có thể gặp ở một bên hoặc cả hai bên, tỷ lệ thoát vị bẹn bên phải nhiều hơn bên trái.

Thoát vị bẹn gặp ở cả trẻ nam và trẻ nữ, trong đó trẻ nam nhiều hơn trẻ nữ. Bệnh gặp ở mọi lứu tuổi nhưng gặp chủ yếu ở trẻ em, để đẻ non có nguy cơ bị thoát vị bẹn cao hơn

Khi bị thoát vị bẹn, trẻ được thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt. Nếu để lâu bệnh không những làm chậm quá trình phát triển của trẻ mà còn gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Thoát vị bẹn ở trẻ em có những biểu hiện sau đây:

• Xuất hiện một khối u phồng ở vùng bẹn của trẻ. Ở bé trai khối phồng này còn lan đến vùng bìu, ở bé gái là vùng mu – môi lớn. Nếu trẻ nằm yên rất khó phát hiện khối phồng vì khi đó khối thoát vị (dịch ổ bụng hoặc ruột) lại chui về ổ bụng, vùng bẹn của trẻ trở về trạng thái bình thường. Kích thước khối phồng sẽ tăng lên khi trẻ vận động mạnh, chạy nhảy, ho, quấy khóc hoặc rặn. Có thể nhìn thấy khối thoát vị chuyển động dọc theo ống bẹn khi trẻ chạy nhảy.

• Nắn vào vùng phồng sờ được túi thoát vị. Khối thoát vị mềm, nắn không đau. Có thể đẩy khối thoát vị di chuyển.
• Bệnh nặng hơn là khi khối thoát vị bị nghẹt, không trở lại ổ bụng được, khiến cho vùng u phồng có thể sưng đau, kèm theo đó là những cơn quặn đau bụng dữ dội, bụng trướng, táo bón, trẻ quấy khóc, nôn hoặc buồn nôn.

Một số bệnh cũng có biểu hiện ở vùng bẹn và bìu mà trẻ có thể mắc phải như: xoắn tinh hoàn, tràn dịch màng tinh hoàn, viêm tấy vùng ống bẹn bìu, viêm tinh hoàn… Nếu thấy trẻ có những biểu hiện trên, cha mẹ cần cho trẻ đi khám càng sớm càng tốt. Dựa trên những biểu hiện lâm sàng và các xét nghiệm hỗ trợ, các bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng bệnh và đưa ra phương án điều trị hiệu quả.

Thoát vị bẹn ở trẻ em, nhất là thoát vị bẹn ở trẻ em có thể ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của trẻ và gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một số biến chứng thường gặp của bệnh như:

• Thoát vị bẹn nghẹt: là biến chứng nguy hiểm nhất của thoát vị bẹn. Các tạng chui xuống bao thoát vị rồi bị nghẹt lại không lên được. Thoát vị nghẹt sẽ làm hoại tử tạng bị nghẹt.
• Ảnh hưởng tới tinh hoàn ở bé trai: xoắn tinh hoàn, teo tình hoàn
• Ảnh hưởng đến buồng trứng ở bé gái: hoại tử buồng trứng
• Thoát vị bẹn còn gây đau, khó chịu, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ

Thoát vị bẹn ở trẻ em không thể tự khỏi mà phải điều trị bằng phẫu thuật. Cha mẹ cần quan sát thật kỹ những dấu hiệu bất thường ở trẻ, không được tự điều trị tại nhà hoặc đợi trẻ tự khỏi, bệnh biến chứng nặng sẽ ảnh hưởng lớn tới quá trình điều trị và gây ra những tổn thương khó phục hồi.

XEM THÊM:

• Các phương pháp điều trị thoát vị bẹn ở trẻ em
• Thoát vị bẹn ở trẻ em: Mẹ sững sờ khi con vừa đầy tháng đã phải lên bàn mổ 
• Phẫu thuật nội soi một lỗ không để lại sẹo điều trị thoát vị bẹn cho trẻ em

​

​PGS. TS Trần Ngọc Sơn

Khoa Phẫu thuật Nhi BV Xanh Pôn